شیوه ی همسرداری و سبک زندگی همسران از نگاه اهل‌ بیت

منابع دینی، زن و شوهر را مکمل یکدیگر در تعالی روحی و معنوی برشمرده و بر لزوم رعایت احترام متقابل و انجام وظایف خود در قبال خانواده تاکید کرده است.
خبرگزاری حوزه از توصیه‌های پیامبر و ائمه طاهرین(ع) در خصوص نحوه ارتباط و معاشرت همسران با یکدیگر نمونه هایی را منتشر کرده است که در جدول ذیل این موارد را بخوانید.
موضوع

احادیث و روایات

تامین رفاه مناسب

یکی از حقوقی که خداوند برای زن بر عهده شوهر قرار داده است تامین رفاه مناسب است، رسول اکرم(ص) در این خصوص فرموده‌اند؛ کسی که خداوند به او در امکانات و دارایی گشایشی داده است و او بر خانواده خود سخت می‌گیرد، از ما نیست. (مستدرک الوسایل ج 15)
همچنین آن حضرت درباره ارزش تلاش مردم در تامین نیازهای مادی خانواده خود گفته‌اند، تلاش مرد برای رفاه خانواده مانند مجاهد در راه خداست. (کافی ج 5)
در روایتی دیگر از آن حضرت نقل شده است، اگر مردی برای تامین نیازهای خانواده‌اش بیرون برود خداوند در مقابل هرگامی که برمی‌دارد یک درجه برای او می‌نویسد و چون در تامین نیازهای آنان از کار فارغ شود آمرزیده محسوب می‌شود. (کنزالعمال ج 16)

اظهار محبت

از مهمترین جلوه‌های محبت و تکریم در زندگی، جلوه‌های زبانی و گفتاری است به زبان آوردن عشق، دوستی و محبت، به گفت‌وگو نشستن، مشورت کردن، تاثیر بسیاری در جلب اعتماد همسر دارد و سبب برطرف شدن مشکلات زندگی خواهد شد.
البته محبت به خانواده و همسر تا آن جا مورد قبول دین اسلام است که سبب از دست دادن محبت خدا و رسول خدا و ارزش‌های الهی نشود.

سبب زیاد شدن ایمان

پیامبر اکرم فرمودند؛ هرگاه ایمان بنده‌ای زیاد شود، محبت او نسبت به همسرش زیاد می‌گردد. (مستدرک الوسایل ج 14)
در این خصوص نیز امام صادق (ع) فرموده‌اند؛ من گمان ندارم بر ایمان مردی اضافه شود مگر اینکه محبت و علاقه او به همسرش زیادتر می‌گردد. (وسایل الشیعه ج 20)

برتر از اعتکاف در مسجدالنبی

رسول اکرم فرمودند: نشستن مرد در کنار همسرش، نزد خدای متعال از اعتکاف در مسجد من محبوب‌تر است. (وسایل‌الشیعه ج14)

تکریم خداوند

رسول اکرم‌(ص) فرمود: هر کس همسرش را تکریم نماید، خدای عز و جل را تکریم نموده است. (بحار ج103)

نشانه کمال ایمان

پیامبر‌(ص) فرمود: کامل‌ترین مومنین از جهت ایمان کسی است که از جهت اخلاق نیکوترین آن ها باشد و برترین شما کسانی هستند که با زن خود خوش‌رفتار باشند. (بحار ج102)

به بداخلاق زن ندهید

حسین‌بن بشار می‌گوید؛ به اباالحسن الرضا‌(ع) نوشتم، یکی از نزدیکانم بداخلاق است، برای خواستگاری فرزندم نزد من آمده است، امام فرمودند؛ اگر بداخلاق است به او زن ندهید (وسایل‌الشیعه 14)

نماز بداخلاق قبول نیست

پیامبر‌(ص) در خطبه‌ای فرمود؛ نماز و اعمال نیک شوهری که زن خود را آزار دهد و به او ظلم نماید قبول نمی‌‌شود… (مستدرک‌الوسایل ج14)
امیرالمومنین‌(ع) نیز بیان کرده‌اند که زنان، امانت الهی نزد شما هستند، پس به آنان آسیب و زیان نرسانید و بر ایشان سخت نگیرید و عرصه را بر آنان تنگ نکنید.

وظایف زن

امام باقر‌(ع) فرمودند: زنی نزد پیامبر‌(ص) آمد و پرسید: ای رسول خدا‌(ص) حق شوهر بر زن چیست؟ آن حضرت فرمود؛ از او اطاعت کند و نافرمانی او را نکند مال شوهرش را بدون اجازه او بخشش ننماید و بدون هماهنگی او روزه مستحبی نگیرد… (کافی ج5)
از امام صادق‌(ع) نیز نقل شده است، زنی خدمت پیامبر (ص) آمد و پرسید، ای رسول خدا حق زن بر شوهر چیست؟ حضرت فرمود، خود را به بهترین عطری که در اختیار دارد خوشبو سازد و بهترین لباس خود را برای شوهرش بپوشد و خود را برای شوهرش به نیکوترین وجه بیاراید… (مکارم‌الاخلاق ص246)

ویژگی‌ زنان شایسته

رسول خدا‌(ص) در حدیثی برخی از ویژگی های زنان شایسته را این‌گونه برشمرده است که در میان خانواد‌ه‌اش عزیز باشد، در برابر همسرش خود را جلوه دهد و در برابر مردان بیگانه خود را حفظ نماید و سخن شوهرش را بشنود و از او اطاعت کند. (روضةالمتقین ج8)

بدترین زنان

از آن حضرت درباره صفات بدترین زنان نیز آمده است، بدترین زنان زنی است که نزد خویشان و بستگان، خفیف و خوار باشد، ولی نزد شوهر خود مباهات کند و گردنکشی نماید، بددل و کینة‌تور باشد، در گفتار و رفتار زشت بی‌پروا باشد، وقتی شوهر او در خانه نیست از خانه بیرون می‌رود و آشکار خودنمایی می‌نماید… (مکارم‌الاخلاق ص256)

ملایمت و مدارا

یکی دیگر از ویژگی‌های زنان مؤمنه و صالحه، مدارا با همسر است، اهمیت این امر در حفظ حریم خانه به حدی است که پیامبر‌(ص) فرموده است، اگر زنی با شوهر خود ملایمت نداشته باشد و از او چیزی را بخواهد که قادر به بدست آوردن آن نباشد، خداوند از چنین زنی حسنه‌ای را قبول نمی‌کند و در حالی خدا را دیدار می‌کند که خداوند از او خشمگین است. (مکارم‌الاخلاق ص214)
همچنین آن حضرت به همسر یکی از اصحاب فرمود؛ جایز نیست زن، بیش از توان شوهرش چیزی را بر او تحمیل کند و یا این‌که نزد کسی از شوهر خود گلایه نماید. (مستدرک الوسایل ج14)

بهترین الگو

حضرت زهرا‌(س) به عنوان برترین الگوی بشریت در گفتاری محبت‌آمیز به همسر خود، حضرت علی‌بن‌ابیطالب‌(ع) . می‌فرماید: ای ابوالحسن بی‌گمان من از خدایم خجالت می‌کشم که از تو خواسته‌ای داشته باشم و قادر به انجام آن نباشی. (بحارالانوار ج 42)

آراستگی فقط برای شوهر

یکی از توصیه‌‌های قرآن به زنان، آشکار نکردن زینت خود برای غیر شوهران خود است در منطق اهل‌بیت‌(ع) نیز به آن تصریح و تاکید شده است.
امام صادق‌(ع) در حدیثی از رسول اکرم‌(ص) می‌فرماید؛ زنی که برای غیر شوهر خود، زینت خود را آشکار کند خداوند او را به آتش جهنم می‌سوزاند. وسایل‌الشیعه‌ ج14 و نیز امام صادق‌(ع) در حدیثی فرموده‌اند؛ پیامبر‌(ص) فرمود: هر زنی که خودش را خوشبو کند و از منزل خارج شود مورد لعن قرار می‌گیرد تا به خانه برگردد.

پرهیز از اذیت شوهر

پیامبر فرمودند؛ اگر زنی شوهرش را اذیت کند، خداوند نمازش را نمی‌پذیرد و کارهای خوب او را قبول نمی‌کند تا این‌که شوهرش از او راضی شود، اگر چه در تمام عمرش روزه بگیرد و نماز بخواند، چنین زنی اولین فردی است که وارد جهنم می‌شود، سپس حضرت فرمود؛ هر مردی که زن خود را اذیت نماید، دارای این عذاب خواهد بود… (وسایل‌الشیعه ج14).
امام صادق‌(ع) نیز زنی را که شوهر خود را مورد اذیت قرار می‌دهد، ملعونه می‌شمارد و در بیانات متعدد آن را تقبیح می‌نمایند و می‌فرماید، زنی که شوهر خود را بیازارد و غمگینش کند «ملعون است» «ملعون است». (وسایل‌الشیعه ج14)
در روایتی نیز از آن حضرت نقل شده است آن حضرت فرمودند: هر زنی به شوهرش بگوید من خیری از تو ندیده‌ام، اعمال نیک خود را تباه نموده است.(وسایل‌الشیعه ج14)

آثار مثبت احترام به شوهر از نگاه اهل‌بیت‌(ع)

در روایتی از پیامبر‌(ص) در این خصوص آمده است، اگر زن و مرد با محبت و مهر به هم نگاه کنند، خداوند نیز به دیده محبت و مهر به آنان می‌نگرد. (نهج‌الفصاحه ج621)
از امام صادق‌(ع) نیز نقل شده است، بهترین زنان شما با محبت‌ترین زنان به شوهرانشان و مهربان‌ترین مادر به فرزندانشان هستند.

همسر خوب کارگزار خداست

جایگاه و ارزش زن مهربان و دین‌دار در کلام و منطق اهل‌بیت‌(ع) تا حدی است که رسول خدا‌(ص) او را از کارگزاران خدا می‌داند و در روایتی از آن حضرت نقل شده است، مردی نزد رسول خدا آمد و گفت: من همسری دارم که هرگاه به خانه می‌روم به استقبال من می‌آید و چون بیرون می‌روم بدرقه‌ام می‌کند و هرگاه اندوهناک می‌شوم مرا دلداری می‌دهد و می‌گوید؛ اگر اندوه روزی خود را داری، کس دیگری متکفل آن است و اگر اندوه آخرتت را داری، خداوند آن را فزونی دهد.
رسول خدا(ص)به او فرمود؛ خداوند دارای کارگزارانی است و همسر تو از جمله آنهاست که نیمی از پاداش شهید را دارد.

شهری در بهشت برای زنان خوب

پیامبر فرمودند: هیچ زنی جرعه‌ای آب به شوهر خود نمی‌دهد مگر این‌که این کار برایش از یک سال عبادتی که روزهایش روزه باشد و شب‌هایش نماز شب بخواند بهتر است و خداوند برای چنین کاری، شهری در بهشت برای آن زن ایجاد می‌کند و شصت خطای او را می‌آمرزد. (وسایل‌الشیعه ج14)

همکاری در منزل

انجام کارهای خانه، مثل پختن غذا، شستن لباس، تمیز کردن منزل و… از وظایف الزامی زن نمی‌باشد. اما در فرهنگ اهل‌بیت‌(ع) انجام چنین کارهایی از سوی زنان دارای ارزش و اهمیت بسیاری می‌باشد؛ از جمله این که پیامبر‌(ص) در این خصوص اشتغال زنان در خانه خویش فرموده‌اند، از زنانی که در خانه خود اشتغال دارند، پاداش و ثواب مجاهدان را خواهند یافت. (نهج‌الفصاحه ج289)
و نیز در روایتی دیگر مرتب کردن خانه از سوی همسر را موجب نگاه رحمت خدا و دوری از عذاب برای زن بیان می‌کند.(امالی صدوق ص 336)